ปัจจัยบางประการที่มีผลต่ออัตราการสังเคราะห์ด้วยแสง

มีผู้ศึกษาความเข้มของแสงกับอัตราการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืช 3 ชนิด โดยวัดจากอัตราการตรึงคาร์บอนไดออกไซด์ ได้ผลดังภาพที่

จากการศึกษายังพบว่า

ในที่มืดอัตราการตรึงคาร์บอนไดออกไซด์สุทธิเป็นลบ นั่นคือคาร์บอนไดออกไซด์ถูกปล่อยออกมาเนื่องจากการหายใจ เมื่อความเข้มขนของแสงเพิ่มขึ้นจนกระทั่งอัตราการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์จากการหายใจเท่ากับอัตราการตรึงคาร์บอนไดออกไซด์จากการสังเคราะห์ด้วยแสงเรียกจุดที่ความเข้มของแสงนี้ว่า ไลท์คอมเพนเซซันพอยท์ (Light Compensation Point) เมื่อให้ความเข้มของแสงเพิ่มขึ้นอัตราการตรึงคาร์บอนไดออกไซด์สุทธิจะเพิ่มขึ้น และเมื่อพิ่มความเข้มของแสงมากขึ้นเรื่อยๆ จะถึงจุดหนึ่งที่เมื่อเพิ่มความเข้มของแสงแล้วอัตราการตรึงคาร์บอนไดออกไซด์สุทธิจะไม่เพิ่มขึ้น เราเรียกค่าความเข้มของแสง ณ จุดนี้ว่า จุดอิ่มตัวของแสงเนื่องจากพืชในที่ร่มมีอัตราการหายใจต่ำกว่าพืชที่อยู่กลางแจ้งจึงมีการตรึงคาร์บอนไดออกไซด์สุทธิเป็นศูนย์ได้ที่ระดับความเข้มแสงต่ำ ดังนั้นในที่ร่มจึงมีไลท์คอมเพนเซซันพอยท์ต่ำกว่าพืชที่อยู่กลางแจ้ง ในพืชส่วนใหญ่จะมีจุดอิ่มตัวของแสงในช่วงแสงประมาณ 300-1,000 µmol ของโฟตอน m-2s-1
  คาร์บอนไดออกไซด์
จากการศึกษาของภาควิชาพืชไร่นา คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ พบว่าอัตราการตรึงคาร์บอนไดออกไซด์ของข้าวโพด และอ้อย เป็นดังภาพที่

จะเห็นว่าที่ความเข้มข้นของคาร์บอนไดออกไซด์ต่ำมาก พืชจะสังเคราะห์ด้วยแสงได้น้อยเพราะขาดคาร์บอนไดออกไซด์ แต่เมื่อความเข้มข้นของคาร์บอนไดออกไซด์ในอากาศเพิ่มขึ้น พืชสามารถตรึงคาร์บอนไดออกไซด์ได้มากขึ้น

      ถ้าอัตราการตรึงคาร์บอนไดออกไซด์ด้วยกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงน้อยกว่าอัตราการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์จากกระบวนการหายใจ  อัตราการตรึงคาร์บอนไดออกไซด์สุทธิจะเป็นลบ  แต่เมื่อเพิ่มความเข้มข้นของคาร์บอนไดออกไซด์ไปถึง  ความเข้มข้นของคาร์บอนได ออกไซด์ระดับหนึ่งที่ทำให้อัตราการตรึงคาร์บอนไดออกไซด์ด้วยกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงเท่ากับอัตราการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์จากกระบวนการหายใจเรียกความเข้มข้นของคาร์บอนไดออกไซด์  ณ  จุดนี้ว่าคาร์บอนไดออกไซด์คอมพนเซชันพอยท์ (CO₂  Compensation  Point)  ซึ่งเป็นจุดที่พืชมีอัตราการตรึงคาร์บอนไดออกไซด์สุทธิเท่ากับศูนย์และเมื่อเพิ่มความเข้มข้นของคาร์บอนไดออกไซด์มากขึ้น  อัตราการตรึงคาร์บอนไดออกไซด์จะมากกว่าอีตราการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์จากการหายใจ  นั่นก็คืออัตราการตรึงคาร์บอนไดออกซ์สุทธิเป็นบวก

อัตราการตรึงคาร์บอนไดออกไซด์สุทธิในข้าวโพด และอ้อย ซึ่งเป็นพืช C4
เข้าสู่ช่วงระยะอิ่มตัว ระดับความเข้มข้นของคาร์บอนไดออกไซด์ในอากาศต่ำกว่าข้าว ซึ่งเป็นพืช C3
เนื่องจากที่ความเข้มข้นของคาร์บอนไดออกไซด์ในบรรยากาศระดับปกติ ประมาณ 350 ppm พืช C4
มีกลไกเพิ่มความเข้มข้นของคาร์บอนไดออกไซด์ในเซลล์บันเดิลชีทได้ดีจนเอนไซม์รูบิสโกสามารถทำงานได้ดี
ีจึงทำให้อัตราการตรึงคาร์บอนไดออกไซด์สุทธิเข้าสู่ระยะอิ่มตัวทำให้กราฟเริ่มจะคงที่ ในขณะที่เอนไซม์รูบิสโก
ของพืช C3 ต้องการความเข้มข้นของคาร์บอนไดออกไซด์ในบรรยากาศสูงถึง 650 ppm
จึงจะทำให้อัตราการตรึงคาร์บอนไดออกไซด์สุทธิเข้าสู่ช่วงระยะอิ่มตัว
อย่างไรก็ดีที่อัตราการตรึงคาร์บอนไดออกไซด์ที่เท่ากันระหว่างพืช C3 และพืช C4 พบว่า พืช C4
ต้องสูญเสียพลังงานมากขึ้นกว่าพืช C3 ในกลไกการเพิ่มความเข้มข้นของคาร์บอนไดออกไซด์ในเซลล์บันเดิลชีท

อ้างอิง  http://www.thaigoodview.com/node/39383?page=0,1
             http://nd-biology.tripod.com/mysite/nd_biology_15.html